مروری بر 6 دوره جشنواره رویش در مصاحبه تفصیلی با ایرجی کجوری؛ برگزاری جشنواره رویش سالانه

اولین دوره این جشنواره در اواخر دهه 70 و پس از آن چهار دوره دیگر تا به امروز به طور میانگین هر سه سال یکبار برگزار شده است. که طی سالیان اخیر این ظرفیت را ایجاد شده تا این جشنواره با فاصله زمانی کمتر از 3 سال برگزار گردد، به طوری که سال گذشته پنجمین دوره این جشنواره در شیراز برگزار شد و امسال نیز در آذر ماه ششمین دوره این جشنواره در دانشگاه امیر کبیر برگزار می شود.

به گزارش عطنا به نقل از پایگاه خبری و تحلیلی معاونت فرهنگی وزارت علوم به بهانه برگزاری این جشنواره، مصاحبه‌ای در این مورد با فضل‌الله ایرجی کجوری انجام شده که متن کامل آن را در زیر می خوانید:

لطفا توضیحی در باره شرح وضعیت کانون‌ها در دانشگاه‌ها و کار ویژه‌های آن‌ها بفرمایید و اینکه چند درصد از دانشگاه‌ها مشارکت دارند و نسبت به گذشته چه تغییراتی را شاهد هستیم؟

در خصوص کانون‌ها بر اساس آخرین آمارهای استخراج شده در سال 1394 ، 3110 کانون در دانشگاه‌های کشور فعال هستند که از این تعداد 1000 کانون در دانشگاه‌های سراسری و 400 کانون در دانشگاه جامع علمی کاربردی 650 کانون در دانشگاه پیام نور و50 کانون در دانشگاه فنی و حرفه ای و مابقی این تعداد در دانشگاه فرهنگیان مشغول به فعالیت می باشند.

ما تلاش داریم که دانشجویان، کارشناسان و نخبگان و صاحب نظران در عرصه فعالیت‌های فرهنگی را به مشارکت دعوت کنیم. بنابراین جشنواره‌های رویش، حرکت، رضوی و قرآنی محملی مناسبی برای توسعه مشارکت‌های گروهی و جمعی دانشجویان است. در این راستا اطلاع رسانی گسترده در جامعه دانشگاهی بسیار مهم است. ضمن اینکه تعامل، گفتگو و ایجاد فضای مناسب جهت ارتباط جامعه دانشگاهی به ویژه نخبگان فرهنگی و هنری دانشجویان با بدنه اجرایی و فرهنگی جامعه بسیار مهم و راهبردی است.

به نظر می رسد در جشنواره‌هایی که پیش رو داریم از جمله جشنواره قرآن و عترت در دانشگاه سیستان و بلوچستان، حرکت در دانشگاه شهید باهنر کرمان و رویش در دانشگاه امیر کبیر، با اهتمامی که به ایجاد ارتباط وسیع با دانشجویان و همینطور کارشناسان و مدیران هست، بتوانیم به نتایج قابل قبول و مطلوبی برسیم.

اگر بخواهم توضیحی درباره حوزه‌های مختلف فعالیت کانون‌ها داشته باشم، در کانون‌های فعالیت‌های اجتماعی ما کانون هلال احمر، امداد و نجات و محیط زیست را داریم، که دانشجویان در این بخش فعالیت‌های خوبی دارند، همچنین کانون‌های گردشگری و کار آفرینی ار قبیل کانون‌های اجتماعی است. این فعالیت‌های می تواند برای دانشجویان و فارغ التحصیلان در توانمند سازی، کارآفرینی و اشتغال زایی کمک کند. حوزه گردشگری نیز یکی از بخش‌هایی است که علاوه بر کارآفرینی و اشتغال زایی در حوزه تحکیم هویت و همبستگی ملی ما اثر گذار است. کانون دیگری که در بخش اجتماعی فعال اند کانون‌های آسیب‌های اجتماعی هستند. ما در حوزه دانشگاه نباید چیزی به عنوان آسیب‌های اجتماعی داشته باشیم و اگر مقدار اندکی به نسبت آسیب‌های موجود در جامعه وجود دارد، فعالیت این کانون‌ها در زمینه کسب مهارت‌های اجتماعی و فردی دانشجویان و شناخت آسیب‌های اجتماعی و پیشگیری و مقابله علمی با این آسیب‌ها موثر است. بنابراین توجه به کانون‌های اجتماعی از این حیث اهمیت دارد که یک گوناگونی و تنوعی در فعالیت‌های اجتماعی وجود دارد که این فعالیت‌ها برای مهارت افزایی، جامعه پذیری و مسئولیت پذیری دانشجویان لازم است.

در بخش کانون‌های هنری فعالیت‌های موثری صورت می گیرد، تصور می شود به نسبت فعالیت‌هایی که کانون‌های هنری در سنوات خیلی قبل تر انجام می دادند اکنون کمی ضعیف تر شده اند و باید مورد حمایت قرار گیرند و تقویت شوند مانند: کانون فیلم و عکس ، تئاتر و نمایش ، صنایع دستی ، هنرهای تجسمی و سایر کانون‌های هنری، برای این منظور لازم است که روش‌های تشویقی را پیش بینی کنیم. یکی از این روش‌ها حمایت و برگزاری جشنواره‌هایی مثل رویش و جشنواره‌های موضوعی مانند تئاتر دانشگاهی است. هر چقدر ما از توانمندی‌ها و پتانسیل این کانون‌ها استفاده بیشتری کنیم، دانشجویان و اعضای این کانون‌ها احساس مسئولیت بیشتری برای فعالیت‌های درخشان تر انجام خواهند داد.

در بخش کانون‌های فرهنگی نیز که عنوان سایر کانون‌ها ذیل عنوان کانون‌های فرهنگی تعریف شده، همه فعالیت‌های کانون‌ها را شامل می شود. اگر کانون‌هایی هم در دانشگاه‌ها تحت عنوان کانون فرهنگی یا به طور مثال کانون کتابخوانی وجود دارد، طبیعی است که تقویت اینها در متن توجه است.

 در خصوص تاریخچه فعالیت کانون‌های فرهنگی و اجتماعی دانشجویان و جشنوراه رویش توضیح می دهید؟

قبل از سال 1378 فعالیت فرهنگی دانشجویان در دانشگاه‌ها وجود داشت اما در سال 1378 کانون‌های فرهنگی به شکل قانون مند در دانشگاه‌ها شکل گرفت که سرآغاز این حرکت در اولین همایش کانون‌های فرهنگی و هنری دانشگاه‌ها در تهران بود.اولین جشنواره کانون‌های فرهنگی و هنری به نوعی در این سال شکل گرفت. همایش بعدی در سال 1383 در سالن حجاب تهران انجام شد و پنج سال بعد سومین همایش کانون‌های فرهنگی و هنری در سال 1388 برگزار شد. پس از سومین دوره اهتمام جدی تری صورت گرفت و با فاصله کمتری در سال 1391 چهارمین دوره این جشنواره برگزار شد و در اردیبهشت ماه سال 94 پنجمین دوره جشنواره در دانشگاه شیراز برگزار گردید.

آیا برنامه ای برای جشنواره رویش وجود دارد که همانند جشنواره حرکت در حوزه انجمن‌های علمی دانشجویی به صورت سالانه و با تقویم و آیین نامه مشخصی برگزار شود؟

امسال نیز ما می توانستیم ششمین دوره جشنواره رویش را بدون تاخیر در اردیبهشت ماه پس از گذشت یکسال از دوره پنجم برگزار کنیم اما به این علت که انتخابات کانون‌ها در اریبهشت ماه صورت می گیرد و باتوجه به در نظر گرفتن تقویم دانشگاهی و امتحانات پایان ترم دانشجویان وجود نداشت در آغاز سالتحصیلی سالجاری که مصادف با ماه‌های محرم و صفر است و فعالیت هیات‌های مذهبی دانشجویان، سوگواره تئاتر دانشگاهی، سفر زیارتی اربعین و طریق رضوی در این ایام صورت می پذیرد و لذا بدیهی است که برگزاری این جشنواره امکان پذیر نیست و جشنواره را با تاخیر چند ماهه و در آذر ماه برگزار خواهیم کرد.

در مورد دستورالعمل و آیین نامه رویش نیز دستورالعملی مشخص دارد و هم قرار است که سالانه برگز ار شود و اگر به دنبال افزایش مهارت ها، توانمند سازی و ایجاد ارتباط بین این کانون‌ها و جامعه هستیم باید فعالیت‌ها به صورت جدی باشد و نیاز است که این جشنواره به صورت مستمر و سالانه برگزار شود. تصور من این است و امیدوارانه عرض می کنم که دانشجویان فعال کانون‌ها ظرفیت و خلاقیت لازم برای برگزاری جشنواره رویش به صورت سالانه را دارند.

افق‌های برگزاری جشنواره رویش را در سال جاری چگونه می بینید؟

برگزاری جشنواره ملی کار پرزحمتی است و عزم و اراده قوی می خواهد. به نظر می رسد اکنون کارشناسان کانون‌ها در دانشگاه‌ها و هم کارشناسان مجموعه معاونت فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم این عزم و اراده را دارند. بنده نیز شخصا از این مهم حمایت خواهم کرد. امسال به نظر می رسد این جشنواره با مشارکت بیشتری همراه باشد و همدلی و عزمی که هم در حوزه ستاد وزارت و هم در دانشگاه‌ها وجود دارد، برگزاری هر چه باشکوه تر این جشنواره را در آذرماه سال جاری نوید می دهد.

آیا دانشگاه‌هایی که تحت پوشش وزارت علوم نیستند نیز در این دوره از جشنواره و یا از سالهای آینده در این جشنواره مشارکت خواهند داشت؟

ما تصمیم داریم جشنواره رویش را به شکل سراسری برگزار کنیم و دانشگاه‌ها و موسسات غیرانتفاعی و دانشگاه‌های پیام نور، علمی و کاربردی و فرهنگیان هیچ منعی برای شرکت در این جشنواره ندارد، ای بسا ورود این دانشگاه‌ها به جشنواره ملی رویش و سایر جشنواره‌هایی که معاونت فرهنگی وزارت علوم برگزار می کند باعث پیوند و آشنایی بیشتری نسبت به کار گروهی دانشجویان در عرصه فرهنگی و هنری از سوی دانشگاه‌های نامبرده باشد. تعدادکثیری دانشجو در دانشگاه‌های پیام نور، علمی کاربردی و فنی حرفه ای و فرهنگیان وجود دارد که بسیاری از آن‌ها دانشجویان فعالی هستند و بسیاری از دانشجویان رشته‌های هنری در این دانشگاه‌ها تحصیل می کنند و بنابراین می توانند نقش موثری در این جشنواره داشته باشند. دانشگاه‌های علوم پزشکی نیزامسال یا به صورت مهمان یا به صورت شرکت کننده در بخش‌های رقابتی حاضر می شوند.

در خصوص توانمند سازی و کار آفرینی در حوزه کانون‌ها فرمودید،آیا در این زمینه ارتباط با ارگان‌هایی مثل محیط زیست، هلال احمر و غیره را برای شرکت در جشنواره برنامه ریزی کردید؟

در این خصوص امکاناتی را برای مطرح کردن فعالیت‌های دانشجویان و بازدید سازمان‌هایی که فعالیت آن‌ها مرتبط با فعالیت کانون‌های فرهنگی و هنری دانشجویان می باشد پیش بینی شده است ولی جزییات برنامه فعلا مشخص نیست.

اساسا همه نشست‌های ما باید جنبه آموزشی داشته باشد یعنی کارگاه‌های آموزشی در همه نشست‌ها خواهیم داشت چون نیاز هست که آموزش ما هم مستمر و به روز باشد.

شاخص‌های اصلی متفاوت بودن رویش امسال نسبت به قبل چیست؟ آیا در این جشنواره ایده پردازی‌های جدیدی صورت گرفته است؟

اساساً حوزه فعالیت‌های فرهنگی و هنری دانشجویان خلاقانه است. بنابراین پاسخ این سوال امری بدیهی است که در جشنواره ششم شاهد خلاقیت‌های دانشجویان باشیم. عرصه فعالیت‌های فرهنگی دانشجویان دائما در حال جوشش و بروز خلاقیت‌ها و ابداعات جدید است اما توجه ویژه ای در این دوره از رویش به برخی از فعالیت‌های اجتماعی و فرهنگی باید داشته باشیم و داریم. یکی از آن ها، فعالیت فرهنگی در حوزه فعالیت‌های مجازی و شبکه‌های اجتماعی است که نباید از این امر غفلت کنیم و به روز باشیم. در این جشنواره ما تاکید به خصوصی در مسائل جدیدتر و مبتلا به جامعه مانند محیط زیست، گردشگری، کارآفرینی، آسیب‌های اجتماعی که هم در سیاست‌های کلان کشور مورد تاکید قرار گرفته و هم در فضای دانشگاه‌ها با آن روبرو هستیم، داریم.

دومین حوزه، بررسی تاثیر فعالیت‌ها بر مخاطب و مخاطب سنجی فعالیت‌های فرهنگی است. اهمیت به سلیقه مخاطب باید به عنوان یک مهم در فعالیت کانون‌ها به تدریج مورد توجه قرار بگیرد. ضمن اینکه برخی از فعالیت‌های کانون‌ها مثلا در حوزه محیط زیست کمتر مورد توجه بوده و ما تلاش داریم در جشنواره ششم مورد غفلت قرار نگیرند. همچنین توجه ویژه ای به کار گروهی خواهیم داشت. ما باید به فعالیت گروهی نمره ویژه بدهیم این که چقدر از این فعالیت‌ها حاصل خلاقیت و کوشش افراد بوده و چقدر آن مربوط به فعالیت جمعی است، پس در حالی که فعالیت‌ها خلاقانه است باید از صفت فعالیت جمعی هم برخوردار باشد چون نیاز است دانشگاه به سمت فعالیت‌های جمعی روی آورد.

الکترونیکی بودن دریافت آثار هم از جمله کارهای متفاوتی است که امسال انجام خواهد شد. ضمن اینکه سعی می شود از حضور کارشناسان فرهنگی و هنری دانشگاه‌ها در حوزه داوری آثار، غرفه‌ها و کانون برتر و حتی در کمیته محتوایی از رای و نظر آن‌ها استفاده شود که این مهم نیز جزء تفاوت‌های این جشنواره با جشنواره‌های قبلی است.

به نظر می رسد نشست هم اندیشی کارشناسان کانون‌های فرهنگی و اجتماعی دانشگاه‌ها که در دانشگاه امیرکبیر صورت گرفت اقدام جدید است که سال‌های قبل انجام نشده بود، این گفتگو‌ها و همفکری‌ها در قالب چنین برنامه‌هایی چه هدفی را دنبال می کند؟

نشست هم اندیشی کارشناسان فرهنگی و هنری دانشگاه ها، آسیب‌های پنج دوره قبلی را برای ما روشن خواهد کرد و همچنین افقی روشن برای برنامه ششم که به لحاظ محتوایی و اجرایی ترسیم می نماید که این مهم حاصل گفتگو و هم اندیشی خود کارشناسان فرهنگی دانشگاه است. این نوع اقدامات نیز از تفاوت‌های جشنواره ششم با ادوار گذشته این جشنواره می تواند باشد و این حرکت‌ها ادامه پیدا خواهد کرد. از فعالین گروه‌های مختلف دانشجویی نیز دعوت خواهیم کرد که در برگزاری جشنواره رویش به ما کمک کنند. ضمن اینکه اساسا فعالیت‌های فرهنگی و داوطلبانه ای که دانشجویان انجام می دهند نیاز به گفتگو و نیاز به یک میثاق مشترک دارد. اینها فعالیت‌های دستوری و بخشنامه ای نیست و ماهم اینگونه فکر نمی کنیم. توجه ویژه ای به فضای گفتگو و هم اندیشی و فضایی که ما را به یک میثاق مشترک برای فعالیت‌های فرهنگی برساند باید شکل بگیرد.